Có những giá trị truyền thống dù trải qua bao năm vẫn giữ nguyên trong nếp nghĩ của người Việt. Tết Trung thu cũng vậy. Giữa bao lo toan của năm 2020 đầy biến động, ai cũng muốn vun vén cho một cái Tết đoàn viên ý nghĩa với những câu chuyện thật khác mọi năm.
Những ngày tháng 9 về trên khắp cả nước mang theo bao niềm háo hức và nhẹ nhõm. Háo hức vì Trung thu lại sắp tới, nhẹ nhõm vì đã vài chục ngày rồi không có ca nhiễm dịch nào trong cộng đồng. Trung thu 2020 khác biệt hơn mọi năm; giữa náo động của thời cuộc, người ta muốn tìm chút bình yên trong buổi đoàn viên bên gia đình hay bữa hàn huyên gặp lại bạn bè. Những tưởng gần một năm trôi qua với dịch bệnh khiến nhiều người chìm trong lắng lo và mệt mỏi, quên đi đêm hội trăng rằm nhưng nào đâu có phải, người người nhà nhà vẫn thổn thức nhớ buổi chơi Trung thu năm cũ, vẫn háo hức được dạo bước trong những khu trung tâm thương mại đèn hoa sáng ngời.
Vì một năm đặc biệt, chúng ta cũng có nhiều câu chuyện Trung thu thật đặc biệt để kể cho nhau nghe, để nhìn lại năm cũ và ngưỡng vọng về tương lai, mong cho một năm mới bình yên đến với toàn thế giới. Hẳn vì thế, chúng ta nên gọi Trung thu năm nay bằng cái tên: “Trung thu của Hy vọng”.
Đoàn kết là từ khóa được nhiều người nhắc tới trong năm 2020. Tinh thần đoàn kết đã giúp Việt Nam vượt qua những khó khăn và từng bước chiến thắng đại dịch. Cũng lâu lắm rồi, người ta mới thấy sự đồng lòng toàn dân tộc hừng hực khí thế, cùng nhau vượt qua khó khăn – để cái tên Việt Nam được xướng lên khắp năm châu như một minh chứng cho một quốc gia nhỏ bé nhưng vĩ đại. Người Việt Nam có thể xa nhau về mặt khoảng cách vì đại dịch Covid-19 nhưng xích lại gần nhau hơn về tinh thần để cùng lập nên kỳ tích.
Trung thu 2020, sự “xích lại gần nhau” ấy càng có ý nghĩa hơn, củng cố thêm giá trị đoàn viên trong mối liên hệ với tinh thần đoàn kết. Giữa tháng ngày bấp bênh, bao du học sinh mong được về nhà đoàn viên cùng gia đình, trở về quê hương đón mùa Trung thu cùng ba mẹ, bao người ở nơi xa tha thiết trở về, để thấy mâm phá cỗ Trung thu của những ngày xưa bỗng nhiên trở lại. Đi qua mùa Trung thu 2020, chúng ta hiểu hơn ý nghĩa của tình thân, của gia đình – những thứ bỗng trở nên mỏng manh và quý giá hơn khi cuộc sống ập tới nhiều biến cố. Có biết bao điều tưởng chừng như đơn giản bỗng trở nên giá trị hơn trong mùa Trung thu đặc biệt này: Được cùng nấu nướng một bữa ra trò hay lâu lắm rồi, cả nhà mình không đi Vincom chụp một bức ảnh giữa cơ man là gian hàng Trung thu?
Những kỷ niệm Trung thu ấy, “sến” là thế mà sao quá đỗi bình dị. Mùa Trung thu năm nay, chỉ mong được về nhà, được đoàn viên để thấy gia đình vẫn là nơi bình yên cho mỗi người tìm về.
Trong những câu chuyện mùa dịch, tinh thần đoàn kết luôn đi cùng với sự sẻ chia. Không ai quên được những túi gạo chia nhau, những hộp khẩu trang được phát miễn phí hay đơn giản, chỉ là vô vàn lời chúc tốt đẹp được gửi tới đội ngũ y bác sĩ đang ngày đêm nỗ lực chống dịch. Người ta có lý do để gợi nhắc nhiều về sự sẻ chia trong mùa Trung thu. Truyền thống tốt đẹp ấy đã theo chân những người Việt đi qua bao mùa trăng tròn đến tận bây giờ để ta bồi hồi nhớ lại.
Những ngày Trung thu năm cũ, lũ trẻ theo tiếng trống lân rong ruổi khắp đầu làng cuối ngõ. Thời đó làm gì đã có những chiếc đèn điện hay chạy pin sáng loáng của phố thị, lũ trẻ chia cho nhau mẩu nến con con thắp sáng đèn lồng bằng hộp xà phòng. Bánh Trung thu ngày đó cũng là “của lạ” trong mắt đám trẻ, mỗi đứa một phần chia nhau chút ngọt ngào của đêm trăng rằm. Mùa Trung thu năm nay “khác” là vậy nhưng cũng chạm vào những giá trị truyền thống, để ta lần hồi lại những vẻ đẹp xưa cũ, của sự sẻ chia và giúp đỡ lẫn nhau.
Trung thu năm nay, khi cuộc sống không được đủ đầy sung túc như mọi năm, giữa bối cảnh kinh tế chật vật, hãy nhắc nhau biết chia sẻ nhiều hơn, dành tặng một miếng bánh, mua một món quà nhỏ cho ai đó. Để ta nhắc nhau rằng, dù có khó khăn như nào đi chăng nữa, vẫn có ai đó bên cạnh đưa một cánh tay, sát một bờ vai, chung một tiếng cười để cùng vượt qua khó khăn.
Người ta nói về tin tưởng như một phần làm nên câu chuyện năm 2020 – sự tin tưởng của người dân vào khả năng kiểm soát dịch bệnh của chính quyền, tin tưởng vào những người xung quanh để cùng nhau đẩy trừ đại dịch, tin cả vào chính mình để có thể vững vàng trong gian truân dù con thuyền 2020 kinh qua đầy sóng gió. Lẽ vì vậy, Tết đoàn viên năm nay, biết bao câu chuyện về sự tin tưởng cũng trở đi trở lại trong cuộc trò chuyện đời thường.
Tết đoàn viên đâu có là điều gì xa vời ngoài sự tin tưởng lẫn nhau, tin tưởng vào ý nghĩa truyền thống của ngày Tết in sâu vào tâm thức người Việt. Ta đi qua bao năm tháng trưởng thành, tiếp xúc với tư tưởng hiện đại để đôi khi quên đi những giá trị xưa cũ, coi đó là điều không cần thiết – như ai đó từng đề xuất bỏ ngày Tết Nguyên đán, gộp với Tết Dương lịch. Đứng trước biến cố, người ta bỗng thấy mình nhỏ bé trước những sức mạnh tinh thần: Hóa ra niềm tin cảm tính cũng giúp vực dậy con người, và những giá trị tinh thần của Tết Trung thu quan trọng hơn chúng ta nghĩ.
Với người Việt Nam, ngày Tết Trung thu lúc nào cũng có một chỗ đứng vững chắc trong tâm tưởng. Dù cuộc sống có thay đổi với bao phồn hoa hiện đại, đâu đó vẫn còn những nơi lưu dấu bao câu chuyện truyền thống, nét đẹp hài hòa của hiện đại và cổ truyền. Tin tưởng sự trường tồn của Tết Trung thu cũng chính là tin vào những giá trị Việt, vào những sợi dây liên kết con người bền chặt đậm chất Á Đông.
Bên mâm phá cỗ, bố mẹ con cái lại hàn huyên dăm ba câu chuyện năm cũ, năm mới. Ai cũng khấp khởi những dự định cho một năm tới sắp tới, những đổi thay và sự mới mẻ. Dưới ánh trăng rằm, bao nhiêu người ngưỡng vọng lên trời, khát khao về một năm mới không còn dịch bệnh hay biến cố. Trung thu của 2020 ánh lên bao nhiêu niềm hy vọng rạng rỡ mặt người.
Hãy để những lắng lo của một năm cũ trôi dần vào quá khứ. Chúng ta có quyền tận hưởng những ngày Trung thu vui vẻ, ấm áp, tạm quên đi những biến cố của thời cuộc, thả lỏng tinh thần và thực sự nghỉ ngơi. Trung thu của 2020 là Trung thu của hy vọng – hy vọng rằng năm mới đầy ắp bình an và hạnh phúc, hy vọng vào những giá trị tốt đẹp, hy vọng rằng dù có chuyện gì xảy ra đi nữa, năm sau chúng ta lại đoàn viên quây quần chúc tụng nhau trong một ngày thu gió heo may dìu dịu.
- Bài viết: Minh Đức
- Thiết kế & Minh hoạ: Minh Trang
- Trí Thức Trẻ (trích đoạn, nguyên văn có thêm thông tin và hình ảnh tư liệu Vincom)